Studiedag Online pesten:

Het Departement Onderwijs en Vorming en het Vlaams Netwerk Kies Kleur tegen Pesten slaan opnieuw de handen in elkaar en organiseren op vrijdag 30 januari 2026 een studiedag rond online pesten.

Het thema pesten is een thema dat leeft over alle beleidsdomeinen heen. Ook onderwijs zet zich al jaren in om pesten te voorkomen en aan te pakken. Online pesten vraagt daarbij steeds meer aandacht. Online pesten stopt immers niet aan de schoolpoort. Het kan ingrijpende gevolgen hebben én hangt bovendien nauw samen met offline pesten. 

De boodschap blijft duidelijk: we moeten samen blijven inzetten op een veilige leer- en leefomgeving voor onze leerlingen, online én offline.

Tijdens deze studiedag willen we leerkrachten en schoolteams versterken. We verkennen hoe je een krachtig antipestbeleid kan vormgeven, waarin ook aandacht voor offline pesten vervat zit. We gaan samen met jou aan de slag in interactieve workshops die je vertrouwd maken met methodieken om online pesten te voorkomen en aan te pakken. Experten zoeken samen met jou oplossingen voor concrete situaties waar je misschien mee worstelt. 

Kortom: je vertrekt met een rugzak vol concrete ideeën en werkvormen die je meteen in jouw school kan inzetten!

Deelname is mogelijk voor maximaal twee personen van dezelfde school. Zo geven we meer scholen de kans om deel te nemen. Indien u met meerdere personen wenst deel te nemen, gelieve ons per e-mail te contacteren via jurgen.lammens@ond.vlaanderen.be. Aan het einde van de inschrijvingsperiode bekijken wij graag of er nog beschikbare plaatsen zijn voor deze extra kandidaten.

VOORMIDDAG

Het Departement Onderwijs en Vorming, heet u, samen met het Vlaams Netwerk Kies Kleur tegen Pesten hartelijk welkom op deze studiedag en stelt de volgende sprekers voor:

• Heidi Vandebosch is hoogleraar aan het Departement Communicatiewetenschappen van de Universiteit Antwerpen. Zij startte haar onderzoek naar cyberpesten in 2005, en wordt ook internationaal beschouwd als één van de voortrekkers in dit domein. De wetenschappelijke inzichten die zij verwierf zijn samen met partners zoals de Universiteit van Vlaanderen, Mediawijs, het Vlaams Netwerk Kies Kleur tegen Pesten,... ook vertaald naar adviezen en tools voor de praktijk.
  
  Cyberpesten is vandaag geen randfenomeen meer. Het raakt leerlingen, leerkrachten, ouders én scholen in hun kern. Maar wat is nu écht cyberpesten? Hoe vaak komt het voor? Wat zijn de gevolgen? Wie zijn de betrokkenen, en vooral: wat kunnen we er concreet aan doen?
  
  Tijdens deze boeiende presentatie neemt Prof. Heidi Vandebosch (Universiteit Antwerpen) je mee in de wetenschappelijke inzichten over cyberpesten. Zij nodigt tegelijkertijd iedereen uit om na te denken over hoe scholen hiermee aan de slag kunnen gaan in de praktijk.
  
• De Scholierenkoepel is dé organisatie van, voor en door alle scholieren in het Nederlandstalig middelbaar onderwijs. De Scholierenkoepel laat de stem van scholieren overal actief meetellen, in de eerste plaats op school en bij het beleid. Daarom versterken ze leerlingen en leerlingenparticipatie in Vlaanderen en Brussel. Ze verkondigen de mening van scholieren over alles wat met school en onderwijs te maken heeft. Ook als het gaat om online pesten.

WORKSHOPS

Deelnemers kunnen kiezen uit 9 verschillende workshops en 2 intervisiesessies. Er zijn 2 reeksen van telkens 4 of 5 workshops en 1 intervisie met een duur van 1u45min.

WORKSHOPS 1 tot 5, INTERVISIE 1
(11:00 tot 12:45 uur)

WORKSHOP 1
In gesprek gaan over online pesten

door Pimento

• Hoe zet je in op een positieve online omgeving? Hoe trekken we de grens tussen online onveiligheid en cyberpesten? Hoe gaan je collega's om met verontrustende situaties? Willem van Pimento gaat samen met jou en de groep aan de slag om te zoeken mogelijke antwoorden deze vragen.
• Na input vanuit Pimento over begeleidershouding en digitaal welzijn maken we tijd voor concrete casusbespreking.
• Hiervoor vertrekken we graag vanuit de praktijk. Heb je een situatie die je graag wil bespreken met collega's, dan proberen we er ruimte voor te maken tijdens deze sessie.
  
  Nieuwsgierig naar meer info over digitaal welzijn bespreekbaar maken met jongeren? Bekijk de gratis WOW 3-bundel op pimento.be.

WORKSHOP 2
Van pixels tot speelplaats: de invloed van online haat tegen genderdiversiteit op pestgedrag bij kinderen en jongeren.

door Çavaria

• Digitale platforms zijn vandaag de belangrijkste plek waar jongeren ideeën, rolmodellen én wereldbeelden oppikken. Maar naast kansen biedt die online wereld ook een voedingsbodem voor vormen van discriminatie en polarisatie. Antigendernarratieven, antifeministische boodschappen en de invloed van de manosphere sluipen steeds vaker via schermen de school binnen.
• Deze vorming helpt scholen om die digitale dynamieken te herkennen, begrijpen en doeltreffend aan te pakken. We kijken voorbij de klassieke cyberpestproblematieken en focussen op hoe online discoursen groepsdruk, normvorming en uitsluiting versterken, zowel tussen leerlingen als tussen ouders en school.
• Deze workshop wordt geleid door Els Verbeelen van çavaria biedt inzichten én praktische tools om als school een weerbare, inclusieve omgeving te creëren waar elke leerling zich gezien en beschermd voelt — zowel online als offline.

WORKSHOP 3
Online pesten vandaag: lessen uit inzichten uit een half jaar klaspraktijk. 

door Mediaraven

• In deze workshop delen Annelies Decraene en Margot Lannoo de inzichten die Mediaravan opdeed tijdens een half jaar workshops rond online pesten in Vlaamse scholen. Wat vertellen leerlingen ons écht over hun online wereld? Welke patronen en uitdagingen zagen we terugkeren? We nemen deelnemers mee in onze methodiek, de gesprekken in de klas en de rol van context: schooltype, aanleiding en leerdoelen. We eindigen met tips om impact te verduurzamen én gaan in gesprek over wat scholen zelf al doen.

WORKSHOP 4
Grensoverschrijdende sexting en sextortion – hoe praat je er over met jongeren en hoe ze sensibiliseren?

door Childfocus.

• In deze workshop behandelen Childfocus de belangrijke en gevoelige onderwerpen grensoverschrijdende sexting en sextortion. Met de opkomst van sociale media en digitale communicatie hebben jongeren toegang tot nieuwe manieren van verbinding maken, maar ook tot nieuwe risico’s.

WORKSHOP 5
Online pesten: hoe geef je als leraar richting en ruimte?

door EVO

• Online-gedrag beïnvloedt het klasleven meer dan ooit. Maar hoe ga je als leerkracht om met situaties die soms ongrijpbaar zijn en zich razendsnel ontwikkelen?
• In deze workshop verkennen we samen de digitale leefwereld van leerlingen en zoeken we naar manieren om preventief te werken aan verbondenheid, duidelijkheid en veiligheid. Je hoeft geen expert te zijn in sociale media om richting te geven — nabijheid, inzicht en een open gesprek maken daarbij het grootste verschil.
• We duiken in thema’s als groepsdruk, cancel culture, digitale stress en de subtielere vormen van online pesten die vaak onder de radar blijven. Daarnaast kijken we naar hoe je als leraar krachtig kan handelen wanneer het toch misgaat, en hoe je samen met leerlingen, ouders en collega’s stappen kan zetten naar herstel en duidelijkheid. De workshop wordt begeleid door Anoek Smeyers van EVO vzw.

INTERVISIE 1
Leren van elkaar, begeleid door experten.

• Wil je dieper ingaan op jouw concrete vragen en uitdagingen rond online pesten? Worstel je met een bepaalde situatie? Tijdens deze intervisiesessies ga je samen met collega’s ervaringen uitwisselen en oplossingen verkennen. Deze gesprekken worden begeleid door ervaren experten, zodat je niet alleen inspiratie opdoet, maar ook concrete handvatten krijgt om in jouw school aan de slag te gaan.
• Intervisie is dé kans om praktijkkennis te delen, nieuwe inzichten op te doen en samen te zoeken naar wat werkt. Breng je eigen cases mee, stel je vragen en vertrek met frisse ideeën en versterkte motivatie.
• Praten is het nieuwe durven – ook hier maken we er samen werk van!
• Deze intervisiesessie wordt begeleid door An Victoir, verantwoordelijke psychsociaal functioneren Vrij CLB Netwerk. Ook experten vanuit het Kinderrechtencommissariaat, de Scholierenkoepel, Child Focus en het Vlaams Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag sluiten mee aan.

WORKSHOPS 6 tot 10, INTERVISIE 2 
(14:15 tot 16:00 uur)

WORKSHOP 6
Online pesten voorkomen in 4e-6e leerjaar. 

door Pimento.

• Pimento werkt al jarenlang rond on- en offline pestpreventie. In deze sessie neemt Kim van Pimento je graag mee in WOW Junior, een werkvormenbundel over online weerbaarheid voor 10-12 jaar. Met een mix van theorie en praktijk krijg je de basis mee om op een positieve, interactieve manier met kinderen in gesprek te gaan over hun onlinegedrag.
• Al nieuwsgierig naar onze WOW Junior-bundel? Je kan deze gratis downloaden via onze site (pimento.be).

WORKSHOP 7
Hoe stel ik een gedragen anticyberpestbeleid op?

door Mediawijs

• In deze sessie maak je kennis met de Beleidstool Mediawijsheid. Deze tool begeleid je bij het uitwerken van een stevig anticyberpestbeleid. Via een train-the-trainer toont Jeroen Herman van Mediawijs hoe je de verschillende stappen van de tool doorloopt: van een casussenspel en keuzes maken tot het opstellen van een concreet actieplan. Je krijgt inzicht in de bouwstenen rond cyberpesten en hoe je die vertaalt naar beleid. Je vertrekt met heldere handvatten om meteen aan de slag te gaan.

WORKSHOP 8
Online pesten als misdrijf: de rol van politie en justitie.

door Mediavista

• Online pesten is in het huidige strafrecht wel degelijk strafbaar, en een klacht bij de politie behoort tot de mogelijkheden. In deze sessie verkennen we hoe online pestgedrag juridisch wordt gekwalificeerd en hoe je als professional de opportuniteit én proportionaliteit van een aangifte zorgvuldig inschat. Aan de hand van realistische casussen tonen we de mogelijkheden, beperkingen en hardnekkige mythes rond digitaal forensisch onderzoek op toestellen van kinderen en jongeren.
• We reiken concrete handvatten aan voor een plan van aanpak, om zo de regie te houden in de begeleiding en afhandeling - zonder zelf juridische grenzen te overschrijden - én om de samenwerking en verbinding tussen alle betrokkenen te versterken. Deze workshop wordt begeleid door Mathieu Verschraege van Mediavista.

WORKSHOP 9
Online pesten aanpakken: een kader met kanttekeningen voor 1ste lijnhulpverleners binnen en buiten de school.

door EVO

• De impact van online pesterijen op het leven kinderen, jongeren en volwassenen is ingrijpend. Welke inzichten zijn belangrijk voor jouw als hulpverlener? Wat kan en mag er van jou worden verwacht? Deze workshop geeft inzicht, voorziet je van adviezen en staat stil bij enkele fundamentele vragen uit de praktijk. Onder begeleiding van Gie Deboutte van EVO.

INTERVISIE 2
Leren van elkaar, begeleid door experten.

• Wil je dieper ingaan op jouw concrete vragen en uitdagingen rond online pesten? Worstel je met een bepaalde situatie? Tijdens deze intervisiesessies ga je samen met collega’s ervaringen uitwisselen en oplossingen verkennen. Deze gesprekken worden begeleid door ervaren experten, zodat je niet alleen inspiratie opdoet, maar ook concrete handvatten krijgt om in jouw school aan de slag te gaan.
• Intervisie is dé kans om praktijkkennis te delen, nieuwe inzichten op te doen en samen te zoeken naar wat werkt. Breng je eigen cases mee, stel je vragen en vertrek met frisse ideeën en versterkte motivatie.
• Praten is het nieuwe durven – ook hier maken we er samen werk van!
• Deze intervisiesessie wordt begeleid door An Victoir, verantwoordelijke psychsociaal functioneren Vrij CLB Netwerk. Ook experten vanuit het Kinderrechtencommissariaat, de Scholierenkoepel, Child Focus en het Vlaams Meldpunt Grensoverschrijdend Gedrag sluiten mee aan.